İran’ın fay hatları Van’daki depremleri tetikliyor

Tuşba ilçesinde, saat 00.46’da, 4.9 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Yerin 7,62 kilometre derinliğindeki deprem, bölgede kısa süreli paniğe neden oldu. Gece saatlerindeki depremin ardından farklı büyüklüklerde 19 artçı sarsıntı oldu. YYÜ Afet Yönetimi ve Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Doç. Dr. Azad Sağlam Selçuk, deprem aktivitesi yüksek bölgede olduklarını söyledi. Doç. Dr. Selçuk, karmaşık tektonik yapıya sahip olan bölgenin deformasyonunu kontrol eden birden fazla aktif fay olduğunu belirterek, MTA’nın çizdiği diri fay haritası, aynı zamanda YYÜ Jeoloji ve Jeofizik Mühendisliği Bölümü’nün bu bölgede yapmış olduğu birçok çalışmanın sonucunda ürettiği aktif fay haritaları var. Bölge birden fazla aktif fay tarafından kontrol edilirken, bu fayların türleri de birbirinden farklı yani tek bir tür tarafından da kontrol edilmiyoruz. Van Gölü’nün doğusunda bindirme fayları var. Hemen kuzeyinde doğrultu atımlı faylar var. Bu faylar üzerinde meydana gelen depremleri hissetme dereceniz de bu yüzden farklı. İnsanlarda paniğe neden oluyor dedi.

‘DEPREM GÖÇÜ VAR’

1 aydır deprem yoğunluğu yaşandığını ve bölgede farklı büyüklükte depremler olduğunu belirten Doç. Dr. Selçuk, bazı depremlerin yüzeye yakın olmasından dolayı daha fazla hissedildiğini söyledi. Geçen haftadan bu yana depremlerin kuzeye yöneldiğini belirten Selçuk, Geçen hafta Erciş fayı üzerinde 3.7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Erciş bölgesinde deprem hissedildi. Dün akşam ise gece yarısı ise yine Erciş bölgesinde Van Gölü’nün kuzey doğusunda 5.0 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Buradaki depremlerin genel gidişleri ise baktığımız zaman doğrultulu atımlı faylar üzerinde olduğunu görebiliyoruz. Erciş bölgesinde 1941 yılında deprem üretmiş, 192 kişinin hayatını kaybetmesine sebep olmuş Erciş fayımız var ama depremlerin genel gidişine baktığımız zaman bu Erciş fayına paralel uzanan Van Gölü’nde Çelebibağ’dan başlayıp Ermişler köyüne devam eden kuzeydoğu güneybatı uzanımlı bir doğrultu üzerinde, dün akşamdan bu yana artçı depremler meydana geldi dedi.

Doç. Dr. Selçuk, herkesin, bu depremlerin büyük depremin haber cisi olup olmadığını merak ettiğini dile getirerek, Depremlerin kuzeye doğru göç ettiğini görüyoruz. ‘Büyük deprem meydana gelebilir mi’ sorusuna net olarak cevap verecek bir şey yok. 23 Ekim’de bölgenin enerjisini boşalttığını düşünüyoruz ama bu garanti değil. Büyük deprem olabilir de olmayabilir de çünkü kesin cevabını kimse bilemez. Bölge içine baktığınız zaman özellikle Hakkari’nin Yüksekova ilçesi sismik olarak büyük bir boşluk. Büyük bir deprem bekleniyor. Van’ın Gürpınar ilçesi aynı şekilde. Yukarıda Balık Gölü fayı var aynı şekilde. Yine Erciş fayı uzun zamandır 1941’den bu yana 5 üzerinde deprem üreten faylar bu orta segmentte kırıldı. Bu segment batıya doğru mu yoksa doğuya doğru mu göç edecek; bununla ilgili de bir şey yok ama şu anda görünen Van Gölü’nün doğusundan kuzeydoğusuna doğru bir deprem göçü var diye konuştu.

‘FAYLARIN ÇOĞUNUN DEVAMI İRAN’DA’

Şu anda küçük küçük depremler olduğunu belirten Doç. Dr. Selçuk, Küçük depremler büyük depremlerin haber cisi olabilir mi Elazığ’a baktığımız zaman küçük depremler oldu sonra büyük depremler oldu. Bu da onlardan bir tanesi mi, bilmiyoruz. Her 30-34 yıl içinde Doğu Anadolu Bölgesi’nde büyük deprem yaşıyoruz. Bu bölge içinde bir sürü aktif fay var. Aktif fayların hepsi 5 ve üzeri deprem üretme potansiyeline sahip. Hangisinin ne zaman kırılacağıyla ilgili herhangi bir bilgimiz yok. Herkesin hazırlıklı olması lazım. Biz depreme dur diyemediğimize göre bir şekilde yanlış yapılara dur dememiz lazım. Aktif fay çalışan biri olarak şunu biliyorum ki bölgede deprem üretecek bir sürü fay var. Bu faylar birbirini tetikleyebilir. Baktığınız zaman Van Gölü’nün özellikle doğusunda Mollakasım ve Çitören civarında yoğunlaşırken, bir anda kuzeye doğru bir deprem göçü gördük. Şu anda depremlerin hepsi kuzeyde devam ediyor. Belki kuzeye veya doğuya veya İran’a doğru, belki de batıya doğru çünkü bu fayların çoğunun devamı İran’da dedi.

Depremin ne zaman olacağından ziyade ‘Depreme hazır mıyım’ sorusunun sorulması gerektiğini belirten Selçuk, Toplum olarak bu soruyu kendimize sorduğumuz zaman biz 5 büyüklüğündeki depremden korkmamaya başlayacağız. Sizin binanız deprem yönetmeliğine uygun yapılmışsa herhangi bir korkunuzun olmaması lazım. Van’daki yapı stokunun acilen belirlenmesi lazım. Ağır hasarlı binalar var, bunların acilen yıkılması gerekiyor. Orta hasarlı binaların tespit edilmesi gerekiyor. Deprem oluyor, deprem esnasında sorduğumuz tek soru, ‘Bu büyük bir depremin haber cisi mi’. Haber cisi olsa ne yapacağız Çadırda mı kalacağız Bunu bilse Japonlar, Kaliforniya’da yaşayanlar bilir. Bir sürü deprem ülkesi var diye konuştu.Demirören Haber Ajansı